Waarom was Afke’s Tiental zo mooi?

Afke's tiental : een schets uit het Friesche arbeidersleven / door N. van Hichtum ; geill. met 14 plaatjes naar oorspr. teek. van C. Jetses. - Groningen : Wolters, 1903. (herdruk)

Afke's Tiental / door N. van Hichtum ; geïllustreerd met 13 plaatjes door C. Jetses. - 3e dr. - Alkmaar : Gebr. Kluitman, [1913].

Waarom bijna zo mooi als Alleen op de Wereld en mooier dan Niels Holgersson? In de eerste plaats door moeder Afke natuurlijk. Hoe verschrikkelijk haar armoede ook is, hoe uitgemergeld, broos en breekbaar, zij houdt haar gezin op de been. Als jongen van een jaar of tien was ik het meest gegrepen door de sociale onrechtvaardigheid, maar nu ik het heb herlezen, zie ik pas dat het verhaal over veel meer gaat.

Nynke van Hichtum is de eerste schrijver die kinderen voor vol aanziet. Zij schept een warme harmoniewereld, maar wel vol voetangels en klemmen. Afke is de beste moeder die je bedenken kan, maar best vinnig af en toe. Ze deelt rake klappen uit, maar ze weet altijd voor haar tien kinderen begrip op te brengen. Ik weet nog dat ik het boek zo’n 75 jaar geleden in één adem uitlas. En nu weer.

Een verhaal zo natuurlijk, zo genuanceerd, zo warm en zo breed vertellen, kan alleen een groot, zeer groot schrijver.

Dolf Verroen