Juryrapport Hieronymus van Alphenprijs 2004

Frits Huiskamp was hoofd van een vernieuwingsschool voor lager onderwijs in Enschede, later school begeleider, studeerde pedagogiek, Nederlands en geschiedenis, werd inspecteur van het lager ondeiwijs van de gemeente Rotterdam en zat in vele besturen en commissies, Na zijn lange en verdienstelijke carrière deed hij jarenlang een onderzoek naar 18e- en ige-eeuwse kinder- en jeugdboeken. Hij publiceerde hierover en ook over ige-eeuwse schoolboeken en schoolmeesters. Berichten uit de wereld van het oude kinderboek december 2004 no. 44 Zijn voornaamste publicatie is een standaardwerk van formaat geworden. Het is een bibliografische catalogus, getiteld Naar de vatbaarheid der jeugd, Nederlandstalige kinder- en jeugdboeken 1800-1840. Onlangs uitgegeven bij de Primavera pers in Leiden.

Er zijn drie pluspunten waarop deze toekenning van de Van Alphen Prijs is gebaseerd:

1. Het schrijven van dit standaardwerk was een enorm karwei, waarvoor jarenlang door het hele land moest worden gereisd en gezocht naar kinder- en jeugdboeken uit de periode 1800-1840. Dit deed Huiskamp helemaal alleen, afgezien van de afronding van de kopij van zijn boek. Hij inventariseerde voor het eerst ca. 5000 ige-eeuwse kinder- en jeugdboeken en deed daarbij belangrijke ontdekkingen, o.a. aangaande herkomst en beroep van de auteurs. Hij verzamelde  ontzettend veel informatie over boeken, categorieën, uitgevers en illustratoren. Het resultaat was een zeer informatief en mooi geïllustreerd standaardwerk.

2. Het boek bevat echter geen titelregister, daar wilde de uitgever niet aan. Huiskamp vond dat erg jammer. Ook bleek dat hij een aantal belangwekkende privé-verzamelingen niet of nauwelijks had bekeken en waren er na verschijning van zijn boek correcties noodzakelijk, wat bijna altijd bij een werk van grote omvang met vele feiten het geval is. Huiskamp toonde geen valse schaamte en verdoezelde niets. Opnieuw ging hij aan de slag. Hij maakte zelf een kort titelregister, benaderde een aantal verzamelaars en onderzo cht hun boeken bezit. Hij verzorgde zelf een supplement met diverse aanvullingen  en correcties, benaderde een aantal verzamelaars en onderzodrt hun boekenbezit. Hij verzorgde zelf een supplement met diverse aanvullingen en correcties, waàrdoor zijn hándboek nog waardevoller werd. Hulde aanzo'n openhartige en nijvere onderzoeker!

3) Ook al is dit genoeg voor de Hieronymus van Alphen Prijs, Huiskamp houdt zich met nog meer zaken betreffende jeugdlectuur bezig. Hii zit in de redactie van De School Anno - voorloper van Lessen - het tijdschrift van de Vereniging Vrienden van het  Schoolmuseum, thans het Nationaal Onderwijsmuseum te Dordrecht, waarin hij artikelen schrijft over schoolboeken en schoolmeesters. Maar hij verzorgt erin ook een rubriek voor de jeugd, zodat ook bij de jonge generatieinterese wordt gewekt voor de geschiedenis van het onderwijs in Nederland. Daarbij produceert hij eenvoudige herdrukken van oude school- en kinderboekjes als geschenk voor de leden van de bovengenoemde vereniging. Ook dat zijn verdiensten van Huiskamp.

Frits Booy, voorzítter.