Het nieuwe onderwijsmuseum is gevestigd in het bijzonder mooie gebouw ‘Holland’ in Dordrecht. We kwamen binnen in een grote lichte hal, waarin de schoolagenda’s als vogels in de lucht hangen. Daaromheen zijn de vitrines opgesteld met daarboven de schoolplaten. Tijs van Ruiten, directeur van het museum, vertelde ons hoe het nieuwe Onderwijsmuseum hier tot stand gekomen is, toen Rotterdam het oude gebouw voor een ander doel wilde gebruiken. Hoewel de gemeente Dordrecht dacht aan een pand in de binnenstad, had Tijs zijn oog laten vallen op dit gebouw ‘Holland’, in 1939 gebouwd door architect Sybold van Ravesteyn, voor de verzekeringsmaatschappij Holland. De gemeente heeft het gebouw eind 2011 teruggekocht van Albert Heijn en daarna begon de verbouwing. In juli 2015 is het gebouw officieel geopend. De heldere, open structuur bood veel mogelijkheden voor een nieuwe opstelling.
Overal in Nederland heeft het museum geholpen om klaslokalen in te richten, maar voor het Onderwijsmuseum is een andere opzet gekozen. Het museum wil het onderwijs in de volle breedte laten zien, dus niet alleen het basisonderwijs, maar ook het voortgezet onderwijs en het beroepsonderwijs moeten een plaats krijgen in de opstelling. Daarbij krijgt ook de jeugd- en jongerencultuur aandacht. Bezoekers mogen een aantal voorwerpen aanraken. Dat is mogelijk omdat het museum veel objecten dubbel heeft. Op deze manier wil het museum ook de groep tussen 15 en 35 jaar naar het museum halen. Met de tentoonstelling van schoolagenda’s is dat goed gelukt. Bijzonder is de samenwerking met het Da Vinci College, een grote middelbare beroepsopleiding in Gouda. Enkele leerlingen lopen stage in het museum en elke dinsdag doen studenten van uiteenlopende opleidingen hier praktijkervaring op.
Na de boeiende inleiding kregen we in twee groepen een enthousiaste rondleiding van Tijs van Ruiten en Jacques Dane. We gingen langs de vaste collecte ‘Over vroeger, voor later, van nu”, ingedeeld in thema’s , zoals de basisvakken lezen, schrijven en rekenen, daarnaast fröbelen en toetsen, maar ook de wetgeving. In die laatste vitrine liggen o.a. de briefjes van ouders met een uitleg waarom hun kinderen niet naar school konden komen. Elke bezoekers kan zo de methodes en materialen uit zijn of haar eigen schooltijd hier bekijken en dat leidt altijd tot interessante gesprekken. In de vaste opstelling beneden “Mooi voor het onderwijs” zijn de unica te bewonderen, speciaal voor het onderwijs gemaakte voorwerpen en opstellingen. Op eigen gelegenheid bekeken we de veel besproken tentoonstelling van schoolagenda’s “Grow Up”. We hebben deze middag een boeiend en verrassend beeld van het onderwijs gekregen in het prachtige gebouw in Dordrecht.
Margreet van Wijk-Sluyterman