Op donderdagmiddag 19 september 2013 zijn de SGKJ-donateurs van harte welkom bij het Depot van de Jan Anderson Collectie van het Streekmuseum in Vlaardingen. De mooie en bijzondere collectie kinderboeken van Jan Anderson in het Streekmuseum in Vlaardingen is onderdeel van zijn enorme verzameling voorwerpen, prenten en boeken. De bijeenkomst, die begint om 13.30 uur, zal plaatsvinden in de expositieruimte van het depot aan de Willem Beukelszoonstraat 2 te Vlaardingen, op ca. 4 min. loopafstand van het Centraal Station Vlaardingen. De kosten voor de excursie zijn 3 euro per persoon.
Verslag
Het depot van het streekmuseum van Vlaardingen, gevestigd in de nabijheid van de oude haven, herbergt een deel van de collectie van Jan Anderson. De zeventien vrienden en introducés van de SGKJ zijn er hartelijk ontvangen. Een van de vrijwilligers was speciaal naar het depot gekomen om voor de groep belangstellenden koffie te zetten.
Het gebouw, waarin het depot nu gevestigd is, was vroeger het magazijn van een haringhandelaar uit Scheveningen. Vandaar dat de ruimte waar de vitrines staan, betegeld is. De oude diepvriesruimte wordt, evenals de zolder, helemaal benut voor de collecties. Jan beheert 150 verschillende collecties van voorwerpen, prenten en boeken. Musea uit heel Nederland maken gebruik van zijn collecties. In de vitrines waren de voorwerpen en boeken te zien, die hij onlangs heeft uitgeleend aan museum Het Loo. Het museum bereidt nu een tentoonstelling voor over Napoleon (De Slag bij Waterloo is 200 jaar geleden), die gericht is op de schooljeugd en in 2014 gaan ze een tentoonstelling samenstellen over de Eerste Wereldoorlog.
Jan vertelde over het begin van zijn collectie kinderboeken. Dat waren de kinderboeken op de zolder van zijn opa, die beheerder was op een landgoed in Wassenaar. Jan hielp zijn opa op zondag met de fietsenstalling op Duindigt en het geld dat hij daarmee verdiende, besteedde hij aan kinderboeken, gekocht bij De Slegte. Voor zijn verzameling richt Jan zich vooral op wat voor een museum aantrekkelijk is, dus er zijn veel prentenboeken in de collectie opgenomen.
De verzameling volks- en kinderprenten begon met de verzameling van Jan de Koning. Jan kocht wekelijks een lot van hem. Later werd de collectie geveild en is er veel naar Mr. C.F. van Veen gegaan, maar Jan heeft toen ook veel prenten gekocht. De registratie van boeken en centsprenten en het zorgvuldig opbergen daarvan is het werk van vrijwilligers. Voor de vrienden van de SGKJ werden de mooiste centsprenten uit de grote dozen gehaald en rond laten gaan, zodat iedereen ze in handen had en nauwkeurig kon bekijken. Jan Anderson liet de meest uiteenlopende centsprenten zien, waaronder hele oude uit de zeventiende en achttiende eeuw. De prenten zijn vervaardigd met houtsneden, die met een enkele dot verf of door middel van sjablonen ingekleurd zijn. In de verzameling zijn veel prenten te vinden van uitgever Schuitemaker.
Een aantal prenten was gebundeld in grote boeken, houtsneden uit andere prenten werden gebruikt voor kleine prentenboekjes. Delen van prenten deden ook opnieuw dienst in schoolboekjes. Er zijn ook complete vellen bewaard gebleven om een boekje van acht pagina’s mee te drukken. Jan liet ons ook hele mooie gravures zien uit de negentiende eeuw en prenten in kleur, litho’s gedrukt door Emrik en Binger. Ook van de goed verzorgde en educatieve prenten van de Maatschappij tot Nut van het Algemeen werden een aantal voorbeelden getoond. Nadat Jan Anderson een aantal prentenboeken uit verschillende periodes had laten rondgaan, mochten we zelf grasduinen in de dozen met kinderboeken. Bij deze excursie konden de deelnemers de prentenboeken en de kostbare centsprenten zelf in handen houden. Dat was een bijzondere ervaring, mogelijk gemaakt door de gastvrijheid en het enthousiasme van Jan Anderson.
Margreet van Wijk-Sluyterman