Laudatio
Met spanning wacht u er natuurlijk op om van uw voorzitter te vernemen naar wie in 2003 de Hieronymus van Alphen Prijs toegaat. De prijs gaat deze keer naar dé pionier op het gebied van de 19e-eeuwse kinder- en jeugdliteratuur vanwege zijn grote inzet en kennis als verzamelaar van en publicist over deze boeiende materie. Samen met zijn echtgenote heeft hij een prachtige verzameling vooral 19e-eeuwse kinder- en jeugdboeken aangelegd, waarin zeer unieke en zeer bijzondere exemplaren zitten, die niet in openbare collecties worden aangetroffen. U heeft al geraden op wie ik hier doel: John Landwehr!
Laat ik even dieper ingaan op zijn verdiensten op dit gebied: Vele bekende en onbekende boekjes, auteurs, uitgevers en genres werden en worden door hem onderzocht en belicht, zodat hij in een aantal opzichten een pionier genoemd moet worden. Vooral met het onbekende zorgt hij altijd voor interessante verrassingen! Andere onderzoekers zoals het echtpaar Buijnsters en Frits Huiskamp hebben veel van wat Landwehr ontdekte of waar hij aandacht voor vroeg, uitgediept en verder beschreven.
Talloze artikelen over het 19e-eeuwse kinder- en jeugdboek zijn er van zijn hand verschenen, vooral in het tijdschrift Boekenpost. Daarin informeert hij de lezer niet alleen over inhoud, illustraties en genre maar ook over uitgeverij, boek- en prenttechniek e.d. Naast deze artikelen verzorgde hij aparte uitgaven over deze materie, namelijk catalogi bij tentoonstellingen, Prentgeschenk van 60 ABC-boekjes, Alphen aan den Rijn, 1995 en Het ijzersterke prentenboek, Utrecht 1997.
Landwehr is altijd bereid boeken uit zijn verzameling letterlijk en figuurlijk uit de kast te halen en werkt enthousiast en belangeloos mee aan tentoonstellingen, zoals te Tiel en Valkenswaard, en aan studies over het oude kinderboek. Hij geeft onderhoudende lezingen over aspecten van deze materie, waarbij hij de kwinkslag niet schuwt.
Kortom: de Van Alphen Prijs komt hem helemaal toe!
Na even zoeken vond ik van de week in het werk van Hieronymus van Alphen een aardig gedichtje over de verdiensten van John Landwehr, dat ik hierbij citeer:
Het vrolijke verzamelen door John Landwehr
Verzamelen is leren, verzamelen is spelen
En waarom zou John dan verzamelen vervelen?
Het lezen en schrijven verschaft hem vermaak.
/> Tv, radio, kranten verruilt hij voor boeken.
Hij wil in zijn prenten zijn tijdverdrijf zoeken,
’t Is vaak pionierswerk, die typering is raak!
Ik dank u voor uw aandacht.
Frits Booy, voorzitter Stichting Kinder- en Jeugdliteratuur (SGKJ)