Informatie voor verzamelaars

Er zijn verschillende informatiebronnen beschikbaar voor verzamelaars van oude kinderboeken en andere geïnteresseerden. Deze pagina geeft een overzicht.

In het Centraal Bestand Kinderboeken (CBK) vindt u het kinderboekenbezit van verschillende Nederlandse en Vlaamse instellingen. Het CBK bevat bijna een groot aantal titels van kinderboeken van de zestiende eeuw tot heden, beschrijvingen van jeugdtijdschriften en centsprenten, en vele links naar digitale uitgaven. Bovendien biedt het CBK vele beschrijvingen van naslagwerken en artikelen óver jeugdliteratuur, zowel Nederlandstalige als buitenlandse vakpublicaties. Meer over het CBK vindt u hier.

CBK-instellingen hanteren de Genrethesaurus bij het beschrijven van oude kinderboeken. U kunt deze thesaurus zelf ook gebruiken als hulpmiddel bij onderzoek naar kinder- en jeugdliteratuur via het CBK. Door het gebruik van deze genres kunt u specifiek zoeken naar bijvoorbeeld bakerrijmen, pop-up-boeken, meisjesboeken of indianenverhalen.

Wilt u uw verzameling ontsluiten op dezelfde manier als bibliotheken dat doen? Dan kunt u gebruik maken van dit overzicht met regels voor een formele boekbeschrijving. In de SGKJ-uitgave Kinderboeken. De binnenkant en de buitenkant zijn 456 voorkeurstermen en 124 verwijstermen opgenomen die u kunt gebruiken bij het beschrijven van de vormgeving van uw kinderboeken en de illustraties.

Een populaire categorie oude kinderboeken wordt gevormd door de zogenaamde ‘bijzondere boekvormen’. Dit zijn boeken die opvallen door een ongebruikelijke vorm, een afwijkend formaat of een inhoud die niet slechts bestaat uit bedrukte pagina’s. Om verzamelaars, antiquaren en onderzoekers houvast te geven bij het beschrijven van deze boeken is het  Overzicht van Bijzondere Boekvormen opgesteld. Hiervan is ook een vereenvoudigde geïllustreerde versie beschikbaar.

Veel instellingen en particulieren zijn bezig met het digitaliseren van hun oude kinderboeken. Enkele aanraders:

De Zoekwijzer kinderboeken en jeugdliteratuur op de KB-website geeft tips voor zoeken op het vakgebied van (oude) kinderboeken en jeugdliteratuur.

Op de pagina Kinderboeken door de eeuwen heen vindt u een beknopt chronologisch overzicht van de ontwikkeling van kinderboeken in de westerse literatuur. Veel van die boeken vindt u terug in de kinderboekencollectie van de KB of op een van de digitale platforms die de KB aanbiedt. Kijk ook eens naar het thema Jeugdliteratuur op Literatuurgeschiedenis.org. Hier worden regelmatig nieuwe teksten aan toegevoegd.