Er zijn nog maar weinig kinderboeken over het coronavirus van reguliere uitgevers. Creatieve ouders, leraren en organisaties sprongen in dit gat en maakten zelf prenten- en kinderboeken om het coronavirus en de gevolgen ervan uit te leggen aan kinderen. De boeken geven een treffend beeld van deze bijzondere tijd. Ze gaan over onzekerheid en verdriet, over maatregelen zoals handen wassen en afstand houden, over gevolgen als niet naar school kunnen en niet mogen knuffelen, maar ook over de fijne dingen die nog wél kunnen, zoals elkaar opbellen en kaartjes sturen.
De meeste kinderboeken over corona zijn gemaakt door juffen die het dagelijkse contact met hun leerlingen misten of door ouders die een manier zochten om het coronavirus en de maatregelen uit te leggen aan hun kroost. Die mengeling van bezorgdheid en creativiteit leverde (minstens) dertig Nederlandse coronakinderboeken op, die ik vond via Google, in nieuwsberichten in plaatselijke kranten en op verkoopsites. Dit leidde in sommige gevallen tot intensieve mailwisselingen, een aantal boeken moet op dit moment nog gedrukt worden of binnen komen.
Veel variatie
De zoektocht naar coronakinderboeken levert een heel diverse ‘oogst’ op. Zo maakte Dutch Tanzania Foundation het digitale boek Aisha en Moses: samen sterk tegen het coronavirus, dat ook gratis online beschikbaar is in het Engels, Kiswahili, ChiChewa en ChiShona om kinderen in Tanzania, Kenia en kinderen van immigranten in Nederland te informeren over het coronavirus. Mieke Linssen, de illustrator van Aisha en Moses, maakte tevens de tekeningen voor Het verhaal van Noor en het coronavirus (dat ook in het Limburgs verscheen) met teksten van Monique Kerpen voor Hoera kindercentra. Rineke Kwant is een pedagogisch medewerker in Groningen en zij schreef en tekende Over een klein ziekmakertje dat eigenlijk heel groot is. Ik vond haar boekje op Marktplaats, waar haar oom ze tegen kostprijs verkoopt.
Huisarts Yvonne Maat voegde aan haar serie ‘Dokter Vrolijk’ (met titels als Snottebellen en Spetterpoep) het deeltje Corona toe. Carla Sluyter & Jeroen van As maakten de kleurrijke leporello Ik vind corona stom met op de achterkant een handige meetlat van anderhalve meter. Tijdschrift Dichter. gedichten voor kinderen van 6 tot 106 bracht een speciaal themanummer uit, Corona: de wereld staat stil en op zijn kop, waarvan al ruim 10.000 exemplaren zijn verkocht. De vriendinnen, Françoise, Maaike en Sabien schreven in de meivakantie een speciale coronamusical, zodat leerlingen van groep 8 samen op afstand een eindmusical konden instuderen. Het boek Lockdown met loempia's vertelt het verhaal van die musical met herkenbare momenten uit coronatijd zoals gebarentolk Irma, applaus voor de zorg en Woningsdag.
Inhoudelijk
De uitvoering van de boeken is heel divers, maar in de verhalen zijn parallellen te ontdekken. Zo is het in de meeste van deze boeken een moeder aan een kind vertelt over het coronavirus. In de boeken worden vaak maatregelen als handen wassen en afstand houden uitgelegd: het virus is onzichtbaar, je kunt er ziek van worden, het is een soort griep, je mag niet knuffelen en niet naar school en niet bij oma op bezoek. Aan het eind worden geregeld fijne dingen genoemd die nog wél kunnen, zoals iemand opbellen, buitenspelen en dromen. Het lezende of luisterende kind leert zo wat corona is en wat dat betekent. Een deel van de teksten is op rijm, dit is prettig om voor te lezen en het helpt wellicht ook om de boodschap beter te onthouden.
Papier én digitaal verzamelen
Sommige kinderboekenboeken over corona worden verkocht via een speciaal daartoe in het leven geroepen website. Waar mogelijk zijn die websites en nieuwsberichten over de boeken opgenomen in de speciale coronawebcollectie in het Webarchief, zodat ook de context van de totstandkoming van de boeken bewaard wordt voor de toekomst. Sommige boeken worden niet gedrukt of geprint maar alleen digitaal aangeboden. Makers van zulke digitale kinderboeken heb ik via email gevraagd hun coronakinderboek aan te leveren voor opname in het e-Depot. Daarnaast verzamelen we natuurlijk ook de kinderboeken over corona die op papier of digitaal door reguliere uitgevers worden uitgebracht.
Minitentoonstelling & online expo
In de leeszaal van de KB is t/m 7 oktober de minitentoonstelling “Corona in de collectie” te zien met o.a. twee vitrines met kinderboeken over corona. Als u toevallig in de KB bent kunt u een kijkje nemen.
Hieronder staat een online expo van coronakinderboeken voor wie de minitentoonstelling in de leeszaal niet kan bekijken. Er worden regelmatig nieuwe afbeeldingen bij gezet van aanwinsten die in de loop van de tijd aan de KB-collectie worden toegevoegd. Sommige boeken zijn gratis online beschikbaar, klik op een afbeelding om deze te vergroten, de link staat dan onder de afbeelding.
Hulp bij het uitbreiden van onze collectie kinderboeken over corona is van harte welkom. Heeft u of kent u een coronakinderboek dat ontbreekt? Dan kunt u een berichtje sturen aan karin.vingerhoets@kb.nl. Alvast bedankt!
Deze blog is eerder gepubliceerd op de KB-website.