‘Hedenavond opvoering van Koning Smulpaap, toneelstuk in vier bedrijven door Godfried Bomans. Regie, decors en costuums El Pintor.’ Deze aankondiging is getekend op de reclamezuil aan de zijkant van El Pintor’s schouwburg. Het zijpaneel laat het exterieur zien: enthousiaste kinderen verzamelen zich bij een schouwburg met fonkelende kroonluchters en dikbuikige portiers.
El Pintor’s schouwburg voor kinderen is gedrukt op oorlogskarton. Het middendeel is voorzien van zijpanelen en in het midden onder de opening was een draaischijf bevestigd met vier decors plus een afbeelding van het gesloten toneelgordijn (op de foto's zijn de decordelen los). De tekst van het toneelstuk is aan de binnenzijde afgedrukt, zodat degene die de voorstelling geeft het verhaal kan voorlezen. Het toneelstuk gaat over een koning die niet wil dat zijn dochter met een prins trouwt, omdat ze zo lekker voor hem kan koken. Met behulp van een heks en een betoverde appelflap komt het toch tot een huwelijk. De achterzijde van de decordelen bevat instructies voor de opvoering, zoals: ‘Het licht gaat aan door de rechterzijde dicht te slaan. Zorg dat het theater niet omvalt.’
De Schouwburg is typerend voor het werk van kunstenaarscollectief El Pintor. Het prikkelt de fantasie en het stimuleert het kind om zélf aan de slag te gaan. Naast de Schouwburg maakte El Pintor bijvoorbeeld ook El Pintor's toverboek van 1001 nacht, een sprookjesboek in leporellovorm met drie pop-ups, en Het schilderijenboek, bestaande uit platen in de vorm van schilderijlijsten waar losse figuurtjes in gestoken kunnen worden zodat het kind zijn eigen schilderijen kan samenstellen. Wat alle projecten met elkaar gemeen hebben, zijn de karakteristieke heldere kleurvlakken die zonder contourlijnen naast elkaar staan om sterke contrasten te vormen.
De kern van El Pintor bestond uit het echtpaar Anna Galinka Ehrenfest (1910-1979) en Jaap Kloots (1916-1943), opgeleid aan de Nieuwe Kunstschool in Amsterdam. Zij runden samen de uitgeverij Corunda. Per project werd gezocht naar samenwerking met bevriende kunstenaars; voor de schouwburg waren dit naast Godfried Bomans nog Joop de Bruijn en Hanny Tulp. Tussen 1941 en 1943 publiceerde El Pintor zestien boeken en andere projecten. Aan de succesvolle samenwerking kwam een triest einde toen Jaap Kloots in mei 1943 werd opgepakt en gedeporteerd naar Sobibor, waar hij in juli 1943 overleed. In 1946 verscheen de laatste publicatie van El Pintor: Het Dierenparadijs (dat vermoedelijk al voor Kloots' dood gemaakt was) en herdrukken van Matsa Boemi en Wat Hassan zag.
De Koninklijke Bibliotheek kreeg dit exemplaar van El Pintor’s schouwburg voor kinderen van een particulier, dankzij bemiddeling door Bibliotheek Arnhem. De schenkster, mevrouw Postma, vertelde dat zij de schouwburg vlak na de oorlog cadeau kreeg voor haar verjaardag. Het exemplaar is in redelijke staat, alleen de draaischijf met de verschillende decors is losgeraakt. Het is het enige exemplaar in een openbare collectie in Nederland.
Meer weten?
- Lees het hoofdstuk over El Pintor geschreven door Theo Gielen in: Saskia de Bodt, De Verbeelders, Vantilt 2014, pp.143-147.
- Lees illustratorenportretten en bekijk meer digitale versies van geïllustreerde kinderboeken via de themapagina www.kb.nl/kinderboeken.
- Bekijk online het bekendste prentenboek van El Pintor: Kom binnen in het huis van El Pintor waar je mag: klimmen, springen, zwemmen, snoepen, schilderen, schaatsen, knoeien, koken, glijden, vliegen, vissen, varen [1943]. De foto's zijn van het exemplaar van Bibliotheek Rotterdam.
- Bekijk online prentenboek Eerste en laatste [1946] van El Pintor over de eerste versie van een uitvinding en de toen meest moderne versie met o.a. fiets, vliegtuig en fototoestel.
Deze blog is eerder gepubliceerd op de KB-website.