Onlangs kreeg ik een mapje met daarin een gehavend gedichtenbundeltje en een briefje van een collega van de afdeling Documentverwerking: 'Karin, wat hiermee doen? Zat tussen Kluitmancollectie.'
Het gedichtenbundeltje bestaat uit dertien eenzijdig bedrukte pagina's, de meeste pagina's zijn los geraakt en het omslag ontbreekt. De dertien pagina's bevatten steeds een gekleurde illustratie op bovenste helft van de pagina en acht- of zesregelige rijmpjes op de onderste helft van de pagina. De illustraties zijn niet gesigneerd en de pagina's ongenummerd. Wil ik dit boekje opnemen in de collectie? Nou, misschien heeft de KB al een exemplaar van dit boekje. In dat geval hebben we dit gehavende exemplaar niet nodig, maar als het ontbreekt in de collectie dan wil ik dit wél graag opnemen. Het is echter lastig om een boek in de catalogus te vinden als er geen titel, auteur of illustrator bekend is. Ik weet zelfs niet zeker of het een uitgave van Kluitman is, al lijkt dat gezien de context van de vondst (Kluitmanschenking) wel voor de hand te liggen.
Om een gaaf exemplaar van deze uitgave te vinden heb ik in het Centraal Bestand Kinderboeken (CBK) gezocht naar het genre gedichtenbundels van uitgeverij Kluitman. Ik gebruikte het CBK i.p.v. de KB-catalogus, omdat in het CBK de titelbeschrijvingen van zestien Nederlandse kinderboekencollecties bij elkaar staan en de kans op succes dus groter is. Ik heb alle zoekresultaten tussen 1870 en 1910 bekeken. Lijkt deze beschrijving op het beschadigde boekje? Het boekje telde wellicht 16 bladen. Het formaat moet ongeveer 21 cm zijn en ik kijk naar vermelding van gekleurde lithografieën. Een zestal gedichtenbundels kwam in aanmerking en die heb ik ter inzage opgevraagd uit het KB-magazijn. Als er een identieke uitgave mét omslag of titelblad is, kan het beschadigde boekje met diezelfde gegevens in de catalogus opgenomen worden. Helaas was geen van de aangevraagde uitgaven hetzelfde als het boekje uit de schenking. Ik zal verder gaan zoeken naar gedichtenbundels van andere uitgeverijen.
Hebt u intussen een idee uit welke gedichtenbundel de pagina's afkomstig kunnen zijn? Ik hoor het graag! Ter informatie geef ik hierbij de beginregels van de 13 gedichtjes: Pietje kust zijn zusje Mietje; Ik heb een mooien ruitershoed; Die daar zo zedig voor zich ziet; Die buiten loopt en springt en stoeit; Willem leest het liefst van roven; Sophietje doenietje! foei schaam je je niet?; Een strijkplank, stoel en lijntje; Komt gij met uw lief bezoek; Louize zoo heet ik; Goede morgen! lieve kindren!; Toen zij den disch had afgenomen; O wat moois daar in die mand.
Tot besluit wil ik u dit toepasselijke versje niet onthouden op Valentijnsdag.
Pietje kust zijn zusje Mietje,
Kust haar zonder end;
Als hij kussen kan is Pietje
In zijn element;
't Is maar telkens: "lieve zusje,
Nog een kusje!"
En zij denkt: "wordt hij niet moe,
kus maar toe."
Update 7 augustus 2020
Het boekje is geïdentificeerd! De platen en teksten zijn hetzelfde als Onder onze kleinen: met 16 gekleurde plaatjes en rijmpjes van Petro Parson, zie verbeterde CBK-beschrijving en digitale versie op Google Books. Er is alleen een exemplaar aanwezig in UB Utrecht. Het boekje is uitgegeven door Noothoven van Goor te Leiden. Waarom zat het bij de schenking? Misschien had Kluitman er ooit plannen mee? Of is het per ongeluk tussen de boeken terecht gekomen? Een nieuw raadsel is geboren...
Deze blog is eerder gepubliceerd op de KB-website.