Oudere blogs

Aanwinst: drie pop-ups van Kubašta

De KB-collectie bevat ruim veertig pop-up-boeken van de Tsjechische kunstenaar en illustrator Kubašta. Recent hebben wij een aantal Kubaštas aangekocht uit de verzameling van Theo Gielen, die een omvangrijke collectie beweegbare boeken bezat. In deze blog licht ik er drie 'opzetboeken' uit: Gloria, Humberto en Jungle (Artia, Praag, 1960-1970).

De ruimtezoekertjes, een stukje Nederlandse boekgeschiedenis in een prentenboek

Bij Bijzondere Collecties van de UB Amsterdam bevindt zich een collectie kinderboeken, verzameld door Atie Siegenbeek van Heukelom  (1913-2002). Zij was illustrator, tekenaar en auteur, en in de kinderboekenwereld vooral bekend van haar prentenboeken Brieven aan Bernard en Arabella de hemelkat.

De Held van Haarlem en Hans Brinker, een ‘onuitroeibare misvatting’

In het buitenland is de faam van Hans Brinker als de jongen die een overstroming in Holland wist te voorkomen heel groot, maar in Nederland heeft lang niet iedereen van deze Hollandse held gehoord. Ondanks dat heeft hij hier drie standbeelden; in Harlingen, Spaarnwoude en Madurodam.

Verkeerde-wereld prenten en een prentenboek van Dolf Verroen

In De Volkskrant van 26 september staat een artikel van Jan Tromp over Dolf Verroen met de titel Een ontwapenend kind van 87. De aanleiding is het verzoek aan Dolf Verroen om het gratis boek te schrijven dat bij de Kinderboekenweek van 2016 hoort. In het artikel wordt gerefereerd aan een prentenboek van Dolf Verroen: De vis en de jongen, of De vis die uit vissen ging.

Soldaten in kinderboeken en op centsprenten

In het DWDD Pop-Up Museum is een van de zalen gevuld door Beatrice de Graaf, hoogleraar aan de Universiteit van Utrecht. Op zaterdag 12 maart 2016 konden we via de televisie haar verhelderende college over terrorisme volgen. In de museumzaal van het Allard Piersonmuseum wil ze de kwetsbaarheid van het lichaam van de eenvoudige soldaat laten zien.

Robinson Crusoë voor kinderen

Sinds enkele dagen draait de animatiefilm Robinson Crusoe in de bioscopen. De jonge kijkers weten vast niet dat de doldwaze film zijn wortels heeft in het klassieke avonturenverhaal van Daniel Defoe dat in 1719 gepubliceerd werd. Robinson vormde de inspiratie voor vele boekbewerkingen, diverse films, toneelstukken en tv-programma’s zoals ‘Expeditie Robinson’.

Verstripte boeken, verbeelde levens

De jaarlijkse Stripdagen staan weer voor de deur. Op 27 en 28 februari 2016 komen duizenden stripliefhebbers samen in Rijswijk. Hoewel de culturele waardering van strips in Nederland nog steeds niet zo groot is als in landen zoals België, Frankrijk of de Verenigde Staten, is het genre aan een enorme opmars bezig.

Van wieg tot graf: geboorte en dood in kinderboeken (2)

Kinderen nemen geen blad voor de mond en willen alles weten. Als hun vragen over de dood of over geboorte gaat, struikelen volwassenen nog wel eens over een antwoord. Wat vertel je een kind? In twee blogs laat ik zien hoe kinderboeken deze moeilijke onderwerpen bespreekbaar maken. In deze tweede blog bekijk ik een aantal kinderboeken over de geboorte.

Ons dieren abc, een fabrieksprentenboek

Theo Gielen schreef als eerste over fabrieksprentenboeken in Prentenboeken : ideologie en illustratie 1890-1950 van Saskia de Bodt en Jeroen Kapelle.

Van wieg tot graf: geboorte en dood in kinderboeken (1)

Kinderen nemen geen blad voor de mond en willen alles weten. Als het om vragen over de dood of over geboorte gaat, struikelen volwassenen nog wel eens over een antwoord. Wat vertel je een kind? In twee blogs over de dood en over geboorte laat ik zien hoe kinderboeken deze moeilijke onderwerpen bespreekbaar maken. Ik begin bij het einde: de dood.

Uitgever J. Vlieger en bakerrijmen, bibliografisch gepuzzel

Uitgeverij J. Vlieger bezat in de 19e eeuw verschillende panden in het centrum van Amsterdam. Op dit moment is er nog één vestiging aan de Amstel, waar papier en verf worden verkocht.

De Slag bij Waterloo op centsprenten

In juni 2015 wordt de Slag bij Waterloo herdacht. Het is dan 200 jaar geleden dat Napoleon in 1815 definitief verslagen werd door de geallieerde legers. Deze belangrijke gebeurtenis, die een einde maakte aan de Franse overheersing in grote delen van Europa, vind je ook terug op 19e en vroeg 20e-eeuwse centsprenten.

Wreedheden

Bij Bijzondere Collecties van de UB Amsterdam zie ik toevallig een boekje liggen met de titel: Roomsch bakken en braden. Nee, geen verzuild kookboek, maar een geschriftje van H.

De musch en de koekoek

Een tijdje geleden liet een collega bij Bijzondere Collecties van de UB Amsterdam me een dun boekje zien, dat hij voor 1 euro bij een antiquaar had gekocht. Voor dat geld kun je niet veel verwachten, maar dit boekje was in onverwacht goede staat en had een bijzonder geometrisch omslagontwerp. Het boekje is inmiddels opgenomen in de catalogus en in de collectie van de UBA.

Vogels in "Goeverneur's Fabelboek"

In 2014 was de KB in de ban van vogels. De indrukwekkende facsimile van Nederlandsche vogelen verscheen en vele vogelboeken uit de KB-collectie waren te zien op de tentoonstelling in Museum Meermanno: 'Duizend jaar vogels in honderden boeken'. Verder selecteerden we allerlei vogelafbeeldingen voor o.a. de KB-agenda 2015 en de webwinkel. Op een gegeven moment zag ik ze een beetje vliegen.

Kinderboeken over eten en koken

Dit najaar zijn allerhande boeken en tijdschriften over eten en koken uit de KB-collectie te zien in Museum Meermanno. Eén van de zes thema’s is ‘Kind in de keuken’. In deze blog laat ik u graag een aantal kinderboeken en centsprenten over eten & drinken zien als voorproefje op de expositie. Ik heb gekozen voor uitgaven die u direct online kunt doorbladeren.

Michiel de Ruyter

Het kan u nauwelijks zijn ontgaan, de nieuwe film over de vaderlandse held Michiel de Ruyter is op 26 januari 2015 in première gegaan in het Scheepvaartmuseum in Amsterdam.

El Pintor’s schouwburg voor kinderen

‘Hedenavond opvoering van Koning Smulpaap, toneelstuk in vier bedrijven door Godfried Bomans. Regie, decors en costuums El Pintor.’ Deze aankondiging is getekend op de reclamezuil aan de zijkant van El Pintor’s schouwburg. Het zijpaneel laat het exterieur zien: enthousiaste kinderen verzamelen zich bij een schouwburg met fonkelende kroonluchters en dikbuikige portiers.

Een korte speurtocht naar een kapot oud boekje

Onlangs kreeg ik een deerlijk gehavend boekje in handen, zonder titel of andere gegevens. Dat maakt nieuwsgierig. Het boekje bestaat uit 8 eenzijdig bedrukte pagina’s, in een kaftje met daarop vogels en bloemmotieven gedrukt in blauw, bruin en zwart. Mogelijk sierpapier of behangpapier. Achterin het boekje staat driemaal een naam geschreven: G.C. van der Gaag.

Oh kom er eens kijken

De kinderboekencollectie van de Koninklijke Bibliotheek telt meer dan 1400 kinderboeken die geheel of gedeeltelijk over Sint Nicolaas gaan. Het afgelopen jaar is de collectie Sinterklaasverhalen gegroeid met tientallen moderne kinderboeken, oudere (fabrieks)prentenboeken, gedichtenbundels, liedjesboeken en zelfs een paar kleurboeken.

Nooit uitgekeken

In 1873 verschenen er onder de verzamelnaam Wonderboeken voor ’t jonge Nederland drie bijzondere beweegbare prentenboeken op de markt: 'Nooit uitgekeken', 'Altijd wat anders' en 'Telkens mooijer'. Onlangs kon de Koninklijke Bibliotheek via een antiquariaat één van de delen Wonderboeken aanschaffen, namelijk Nooit uitgekeken.

Kleurboeken voor volwassenen?

De Volkskrant van 29 oktober 2014 onthult een nieuwe trend in boekenland: kleurboeken voor volwassenen! Ze kunnen die kleurboeken gebruiken om te onthaasten. Velen zullen herinneringen hebben aan de tijd dat ze als kind helemaal op konden gaan in het kleuren, vooral als het buiten pijpenstelen goot.

Negentiende-eeuwse kinderboeken in vogelvlucht

De collectie van de Koninklijke Bibliotheek bevat meer dan 200.000 kinderboeken en in duizenden daarvan staan vogels van allerlei pluimage. In dit blog ga ik in vogelvlucht langs vogels in negentiende-eeuwse kinderboeken en centsprenten. De meeste van de hier besproken werken zijn gedigitaliseerd en online te bekijken op Het Geheugen.

Jan Sluijters als illustrator

In Museum De Fundatie in Zwolle zijn 77 politieke spotprenten te zien van Jan Sluijters (1881-1957) over de Eerste Wereldoorlog. De Volkskrant wijdt op 19 september 2014 twee pagina’s aan deze tentoonstelling, die door kunstenaar Rob Scholte is samengesteld.

Vlas

Wie kent tegenwoordig nog akkers met vlas? De enige plek waar ik ooit zo’n blauw bebloemd veld heb gezien was in Zeeuws-Vlaanderen. Vlas werd vroeger op veel meer plaatsen in Nederland verbouwd, om er lijnzaadolie en linnen van te maken.

Duizend jaar vogels in honderden boeken

Het najaar staat bij Museum Meermanno in het teken van vogels. De expositie met bovenstaande titel (29 augustus 2014 tot 4 januari 2015) toont materiaal uit de collecties van de Koninklijke Bibliotheek en Museum Meermanno. Er zijn bijzondere vogelboeken te zien uit tien eeuwen boekgeschiedenis, vanaf een tiende-eeuws manuscript tot hedendaagse uitgaven.

Zomertijd

Vanwege de vakantietijd zijn de kranten een stuk dunner. Maar voor liefhebbers van oude kinderboeken en –prenten is er deze zomer meer dan voldoende leeswerk om van te genieten. In mei verscheen het grote Kluitmanboek, en dat werd gevolgd door een nieuw prachtnummer van het tijdschrift De Boekenwereld.

Golfspel en kolfspel

In De Volkskrant van 30 mei staat een artikel met de titel: Van elitesport naar massagolf.

Kluitman en schutbladen

Op vrijdag 9 mei werd in de Koninklijke Bibliotheek het 150-jarig bestaan van uitgeverij Kluitman gevierd met een symposium en de presentatie van een rijk geïllustreerd Jubileumboek: Het geheim van Kluitman.

Kluitman Klassiekers

Uitgeverij Kluitman werd in 1864 opgericht door Pieter Kluitman, dat is dit voorjaar 150 jaar geleden. De bekende kinderboekenuitgeverij viert haar 150-jarig jubileum met o.a. een jubileumsymposium, dat plaatsvindt op 9 mei 2014 in de KB. Ter gelegenheid van dit symposium heeft de KB een mini-expositie ingericht met beroemde Kluitman-uitgaven. Dit blog geeft een voorproefje.

Er was eens… een vergeten sprookje van de gebroeders Grimm

De sprookjes van de gebroeders Grimm spreken nog altijd tot de verbeelding. Iedereen heeft wel eens gehoord van Doornroosje, Sneeuwwitje, Assepoester en De wolf en de zeven geitjes. Minder bekend is het sprookje De raap, dat de classificatie ‘KHM146’ heeft gekregen in Grimms Kinder- und Hausmärchen (1812). Het is gebaseerd op een oorspronkelijk Latijns gedicht uit de middeleeuwen.

Vierhonderd jaar betrekkingen tussen Nederland en Zweden

“Begin april 2014 staan Nederland en Zweden er officieel bij stil dat beide landen vierhonderd jaar officiële betrekkingen onderhouden.” Zo begint een dossier op de website van de Koninklijke Bibliotheek.  Uit nieuwsgierigheid keek ik in het CBK hoe het zit met de jeugdliteratuur die

Ver van huis, reisvertellingen van Oom Bram over alles en nog wat

Het thema van de Boekenweek (8 tot en met 16 maart 2014) is Reizen. De Koninklijke Bibliotheek biedt daarom bijzondere afbeeldingen rond het thema ‘reizen & kaarten’ aan, geselecteerd uit de KB-collectie.

Reizen in kinderboeken

Naar aanleiding van het thema van de Boekenweek 2014 zijn er in de KB-webwinkel diverse producten beschikbaar die aansluiten bij het thema 'Reizen'. De KB-ers hebben mooie, leuke en bijzondere afbeeldingen uit de collectie geselecteerd die u kunt laten drukken op o.a. ansichtkaarten en posters. Daarnaast zijn er vier mooie (prenten)boeken gekozen die u als volledig boek kunt laten printen.

Trage post voor Anna Johanna

Heel wat mensen hebben sterke herinneringen aan de boeken die ze als kind lazen. Maar heel weinig mensen kunnen ze zo mooi verwoorden als Joke Linders het in deze brieven heeft gedaan.

Handel en wandel van de boekenjood, ook in kinderboeken

Op zondag 25 mei was er weer Boekenmarkt op de Dam. En deze keer stond Ewoud Sanders daar als ‘deeltijdboekenjood’ met zijn nieuwste boek: De handel en wandel van de boekenjood : over vermaarde, vergeten en fictieve straatboekhandelaren.

Na de bevrijding

De vierdelige televisieserie over de periode 1945 tot 1950 die momenteel op de televisie wordt uitgezonden laat veel beeldmateriaal uit die periode zien. Ook in de kinderboekencollectie van de KB is materiaal te vinden waarin een beeld wordt gegeven van deze periode.

'Pietje kust zijn zusje Mietje', maar in welk boek?

Onlangs kreeg ik een mapje met daarin een gehavend gedichtenbundeltje en een briefje van een collega van de afdeling Documentverwerking: 'Karin, wat hiermee doen? Zat tussen Kluitmancollectie.'

Gebraden kraanvogel

Het nieuwste nummer van De Boekenwereld (jrg. 29, no. 6) is een aanrader: een zeer smakelijke en fraai geïllustreerde aflevering over Eten & Boeken. Het bevat onder meer een stuk over de Gastronomische Bibliotheek van Johannes van Dam, Joop Witteveen en Bart Cuperus.

Niet Jan Lutz, toch Jan Lutz

Al geruime tijd geleden, schreef ik een artikel over de ‘broeders in de tekenkunst Jan en Peter Lutz’. Jan was de befaamde illustrator van vele kinderboeken. Het artikel verscheen in het bekende tijdschrift Boekenpost nummer 39, jan.-febr. 1999.

De populaire pinguïn

In De Volkskrant van 4 januari 2014 staat een artikel van Julien Althuisius over de status van de pinguïn als troeteldier. De aanleiding is een nieuwe driedelige televisieserie: Pinguïns undercover gemaakt door de BBC, die in januari wordt uitgezonden.

125 jaar Concertgebouw in Amsterdam

Amsterdam had heel wat te vieren in het jaar 2013. Vierhonderd jaar Amsterdamse grachten, de heropening van het Rijksmuseum, de 125e verjaardag van Het Concertgebouw en de 175e verjaardag van Artis.

De taal zelf is aan het woord

Dit jaar verscheen bij uitgeverij Querido de bloemlezing Ik zoek een woord: 167 gedichten over taal om van A tot Z te verslinden, samengesteld door Hans en Monique Hagen voor jong en oud. Het tweetal speurde vier jaar lang naar de mooiste, leukste en opmerkelijkste gedichten over taal in ruim 1400 dichtbundels.

Vlinderdruk

In het Nieuwjaarsgeschenk van 2013: Kinderboeken, de buitenkant en de binnenkant  staat op pagina 7 de term “vlinderdruk”, met een foto ter verduidelijking erbij. Hilda van den Helm en ik hebben bij het samenstellen van de lijst lang gezocht naar deze term in de handboeken, maar niets gevonden. We hebben dat toen zo omschreven:

De Beurs in Amsterdam

Honderd jaar geleden werd het huidige Beursgebouw in Amsterdam geopend, en sinds kort is dit centrum van de effectenhandel toegankelijk voor het publiek.  Koningin Maxima opende op 6 november een interactieve expositie, de Amsterdam Exchange Experience. Daarin wordt een beeld gegeven van vierhonderd jaar aandelenhandel in Nederland.

Kenau Simonsdochter Hasselaar

n de loop van de eeuwen is de eerste naam van deze strijdbare vrouw veranderd van betekenis: met Kenau wordt volgens de huidige woordenboeken een ‘bazig manwijf’ aangeduid, ‘een haaibaai, een helleveeg, een mannin’.  Strijdbaarheid wordt bij vrouwen blijkbaar weinig op prijs gesteld…

Insecten in de kinderboekencollectie

In de KB is van 1 t/m 29 november een mini-expositie te zien ter gelegenheid van 'Nederland Leest'. Naast edities van Erik of het klein insectenboek en andere werken van Bomans zijn er ook twee vitrines met kinderboeken te zien waarin insecten een prominente rol spelen. Deze boeken worden hier toegelicht.

Rooms-katholieke beeldtaal

De najaarsstudiedag wordt op 9 november 2013 gehouden bij het Katholiek Documentatie Centrum in Nijmegen. Een mooie gelegenheid om bij Bijzondere Collecties van de UB Amsterdam eens nader te kijken naar een Rooms-katholiek kinderboek uit de jaren vijftig, getiteld Luistert naar Hem. Het is een boek dat op mijn RK lagere school werd gebruikt, en het heeft toen grote indruk op me gemaakt.

200 jaar Koninkrijk

Dit jaar wordt herdacht dat Nederland 200 jaar geleden haar onafhankelijkheid terugkreeg. Napoleon was verslagen, en prins Willem Frederik, de latere Koning Willem I, die in 1795 naar Engeland was gevlucht, werd gevraagd terug te keren naar Nederland. Op 30 november 1813 kwam hij op het strand van Scheveningen aan, waar hij door de bevolking welkom werd geheten.

Wonderen van dezen tijd

Tijdens de excursie van de SGKJ op 19 september 2013 naar verzamelaar Jan Anderson in Vlaardingen mochten we prachtige centsprenten en prentenboeken in de hand nemen en bekijken. Gezien de bescherming van het erfgoed in bibliotheken en musea is dat vaak niet meer mogelijk en moeten we genoegen nemen met een microfilm of een digitale weergave.

Het puttertje

In een interview met Donna Tartt, ter gelegenheid van haar nieuwe boek Het puttertje, staat dat in haar huis een poster hangt van het gelijknamige schilderij van Carel Fabritius (1622-1654). Het is een afbeelding van een distelvink met een ketting om zijn pootje. Dat schilderij ken ik, maar die ketting om het pootje, dat was ik even vergeten…

De Engel

In de zomerweken zal drie keer een illustratie uit een sprookjesbundel op Facebook worden geplaatst, met een vraag erbij. De lezers kunnen de vraag beantwoorden door een reactie te geven op de afbeelding in Facebook. De derde vraag luidde: "Wat gaat de engel op deze sprookjesillustratie doen?”.

Ô Tyd! Ô Zeden! Welk een val : de jojo op achttiende-eeuwse centsprenten

De meeste mensen zullen niet weten dat de jojo al enkele eeuwen bestaat. In het onlangs verschenen boek Uit de plooi : de achttiende eeuw in beweging door Joost Rosendaal gaat een van de thema’s over dit kinderspeelgoed.

Holland in de jaren vijftig

De collectie prentenboeken van Atie Siegenbeek van Heukelom, geschonken aan Bijzondere Collecties van de UB Amsterdam, bevat veel bijzondere buitenlandse prentenboeken. Eén daarvan geeft een beeld van Nederland in de jaren vijftig van de vorige eeuw. Jan de Hollande verscheen in de reeks Les albums du Père Castor bij uitgeverij Flammarion in Parijs, in 1954.

Ole Ogensluiter

In de zomerweken zal drie keer een illustratie uit een sprookjesbundel op Facebook worden geplaatst, met een vraag erbij. De lezers kunnen de vraag beantwoorden door een reactie te geven op de afbeelding in Facebook. De tweede vraag luidde: "Wie is de oude man op deze sprookjesafbeelding?”. Het juiste antwoord is: Ole Ogensluiter. En Ole Dromeman, of Zandman of Klaas Vaak?

De Tondeldoos

In de zomerweken zal drie keer een illustratie uit een sprookjesbundel op Facebook worden geplaatst, met een vraag erbij. De lezers kunnen de vraag beantwoorden door een reactie te geven op de afbeelding in Facebook. De vraag van week 32 luidde: "Bij welk sprookje hoort deze illustratie?" Het juiste antwoord is: De tondeldoos of Het vuurslag.

Bijzondere poppenhuizen

In de kinderboekencollectie van de Koninklijke Bibliotheek bevinden zich naast ‘gewone’ kinderboeken ook bijzondere boekvormen. Sommige vormen bevinden zich in het schemergebied tussen boek en speelgoed. Dit blog gaat over twee bijzondere boeken uit de kinderboekencollectie die bij het openen een poppenhuis blijken te zijn.

Rarekiek

Als gastmedewerker bij Bijzondere Collecties van de Universiteitsbibliotheek van Amsterdam, zie ik heel wat mooie kinderboeken. In Keetje’s liefste popje : een lees- en prenteboekje voor kleine, aardige meisjes (Hendrik Frijlink, 1831) viel een afbeelding in het bijzonder op, bij een verhaal over Emma die met haar moeder de kermis bezoekt.

Slavernij

Het zal u niet ontgaan zijn: de herdenking van de opheffing van de slavernij, dit jaar 150 jaar geleden. Er zijn verschillende boeken over dit onderwerp verschenen en meerdere tentoonstellingen georganiseerd, onder andere bij Bijzondere Collecties op de Oude Turfmarkt in Amsterdam. Met afbeeldingen in boeken, met prenten en kaarten, en films waarin auteur en tentoonstellingsmaker Dirk J.

Artis in de kinderboekencollectie

Dierentuin Artis, voluit Natura Artis Magistra, werd in 1838 opgericht. De oudste dierentuin van Nederland bestaat in dit jaar 175 jaar. In dit blog laat ik ter ere van het Artis-jubileum graag een aantal oudere kinderboeken zien waar Artis een rol in speelt. Bereid u voor op een tijdsbeeld waarin bijvoorbeeld dieren plagen heel normaal was.

Eppo Doeve

In een artikel in De Volkskrant van 20 juni 2013 wordt Eppo Doeve (1907-1981) een alleskunner, alleswiller en duivelskunstenaar genoemd. Hij maakte spotprenten, reclameaffiches, erotische tekeningen en portretten, boekomslagen, illustraties voor de Avrobode, en decors voor de theaterwereld. Ook ontwierp hij bankbiljetten.

Koning en koningin op kennismakingtour

De afgelopen tijd hebben we gezien hoe Willem Alexander en Maxima Nederland rond reizen om kennis te maken met de bevolking. Tussen 28 mei en 21 juni 2013 worden twee provincies op een dag  bezocht. Zo’n tour is niet nieuw, want al eerder werden dergelijke rondreizen door de Oranje’s gemaakt.

De Hieronymus van Alphenprijs 2013

Tijdens de feestelijke studiedag van de SGKJ is in de Openbare Bibliotheek Amsterdam op 25 mei de Hieronymus van Alphenprijs 2013 uitgereikt. De juryleden Toin Duijx, Helma van Lierop en Sanne Parlevliet hadden als laureaat Anne de Vries voorgesteld; een voorstel dat het bestuur van de SGKJ met enthousiasme heeft begroet en overgenomen.

Een kinderboek met een verhaal

De Stichting Geschiedenis Kinder- en Jeugdliteratuur (SGKJ) bestaat dit jaar twintig jaar. Het jubileum wordt gevierd met o.a. een jubileumstudiedag en een bijzondere tentoonstelling van meer dan honderd kinderboeken. Het gaat deze keer niet om de mooiste, oudste of kostbaarste kinderboeken, maar om de persoonlijke verhalen van de lezer, de onderzoeker of de verzamelaar.

Zeg Roodkapje, waar gaat dat heen?

Er zijn veel vele varianten van het sprookje te vinden, maar doorgaans is Roodkapje het onschuldige meisje en de wolf de slechterik. Het lijkt er echter op dat Roodkapje sinds een paar jaar haar mannetje staat. Graag laat ik u een viertal recente Roodkapjes uit de KB-collectie zien, die op opmerkelijke manieren met het traditionele beeld van Roodkapje en de wolf spelen.

De haring-visscherij brengt schatten in ons land

Het haringseizoen is zaterdag 9 juni van start gegaan met de traditionele Vlaggetjesdag. De haringvisserij was een populair onderwerp voor centsprenten voor kinderen.

Sinterklaas

De kinderboekencollectie van de KB is verrijkt met twaalf Sinterklaasboekjes uit de periode 1920-1960 die nog niet in openbaar toegankelijke Nederlandse kinderboekencollecties aanwezig waren. Graag laat ik u op deze toepasselijke dag een paar van deze aanwinsten zien.

De nieuwe kleren van de keizer

Vanaf 8 november is er in het Sprookjesbos van de Efteling een nieuw sprookje te bewonderen: ‘De nieuwe kleren van de keizer’, naar het verhaal dat door Hans Christian Andersen werd geschreven voor het derde deel van de sprookjesbundel Eventyr fortalde for Børn, dat voor het eerst verscheen in 1837.

'Winterdieren' bekroond met Gouden Griffel

Schrijfster Bibi Dumon Tak heeft op het kinderboekenbal 2 oktober de Gouden Griffel uitgereikt gekregen. Haar boek Winterdieren werd door de jury uit ruim 150 boeken verkozen tot mooiste Nederlandse kinderboek van het afgelopen jaar.

Kleine poppentheaters

De verzameling beweegbare boeken van de kinderboekencollectie van de Koninklijke Bibliotheek is met twee prachtige exemplaren gegroeid. Liefhebbers van beweegbare boeken zullen zich verheugen op de driedimensionale ‘The Sound of Music’ door de papieringenieur Bruce Foster en het prachtige ‘The pop-up book of ships’ door Eric Kentley.

Billen met honing

Na alle onthullingen van seksueel misbruik in de Katholieke kerk wordt het moeilijk onbevangen naar sommige foto’s of illustraties te kijken.

Wapenkreet

Op 23 mei presenteert de Koninklijke Bibliotheek een boeiend programma over kinderboeken en centsprenten. Onder de titel Ter lering en vermaak laten kinderboekenkenners hun licht schijnen over oude kinderboeken en modern onderzoek. De middag wordt opgeluisterd door het koor ‘Van liefde en verdriet’, dat een aantal bekende oude kinderliedjes ten gehore bracht.

De Titanic en Pukkie Planta

Een vreemde combinatie, maar toch hebben die twee iets met elkaar gemeen: het 3D-effect! Honderd jaar geleden verging het passagiersschip Titanic na een aanvaring met een ijsberg. Dat was aanleiding om de film uit 1997 over deze ramp opnieuw in een 3D versie uit te brengen.

'De zwarte Sambo, eene mooie negergeschiedenis.' Of toch niet?

Tegenwoordig zouden wij deze geschiedenis van Zwarte Sambo niet meer als ‘mooi’ betitelen. Alleen al de naam Zwarte Sambo is voor grote groepen mensen – met name in de Verenigde Staten – hoogst controversieel geworden.

Beren en mensen

Een bericht in de categorie 'goed nieuws' in de kranten: de ijsbeertweeling in Ouwehands Dierenpark in Rhenen mocht voor het eerst naar buiten. Goed voor prachtige foto’s van de twee knuffeldiertjes, onwennig in het gras zittend en enigszins angstig kijkend naar wat een horde fotografen moet zijn.

Astrid Lindgren Memorial Award voor Guus Kuijer

De Astrid Lindgren Memorial Award, kortweg ALMA, is dit jaar toegekend aan een Nederlandse auteur: Guus Kuijer. Heel terecht dat deze prestigieuze bekroning, ook wel aangeduid als de Nobelprijs voor Jeugdliteratuur, aan hem is toegekend.

Karl May Symposium

Op 16 maart vindt in de KB het Karl May Symposium plaats, georganiseerd door de Karl May Vereniging in samenwerking met de Duitse Bibliotheek en de Koninklijke Bibliotheek.

Vervanging van Natuurboter

Een schenking aan de Koninklijke Bibliotheek bevatte een Dieren ABC. De anonieme illustrator heeft op de voorkant een Droste-effect ingebouwd: een aap houdt een prentenboek vast waarop de tekening met aap, ooievaar en kinderen wordt herhaald. Wat ook opvalt is de geringe kennis van de tekstschrijver, want dat erg onaardig beschreven luipaard lijkt toch meer op een lynx?

Joop, Beauty & the Beast en de KB

Op 28 februari 2012 werd de 70ste verjaardag van Joop van den Ende gevierd in het televisieprogramma De wereld draait door. Veel sterren uit de stal van Joop waren daarbij aanwezig: André van Duin, Jeroen Krabbé, Jaap van Zweden, Chantal Janzen, Reinout Oerlemans, Mies Bouwman en vele anderen.

Rin tin tin, Lassie, Bessy en Snuf

Steven Spielberg pleitte begin dit jaar voor het toekennen van een Oscar aan dieren. Dat was al eens bijna het geval: in 1927 kreeg de Duitse Herder Rin Tin Tin de meeste stemmen voor beste acteur, maar na een hertelling ging die prijs toch naar een mens.

Kabouter Puntmuts

De kinderboekencollectie van de Koninklijke Bibliotheek is verrijkt met deel twee en drie van De avonturen van Kabouter Puntmuts, verteld door T. bij de Ley.

Vastel-avonts Sot en Petrarca

Siet de Vastel-avonts Sot,
Comt hier met de rommelpot....

Driekoningen: een feest van de omgekeerde wereld

Drie koningen, drie koningen.
Geef mij een nieuwe hoed hoed hoed
want de oude is versleten...

Schenkmans Sint Nicolaas

Vermoedelijk het eerste kinderboek dat geheel is gewijd aan Sinterklaas is  Sint Nikolaas en zijn knecht* van de veelschrijver van kinderboeken Jan Schenkman (afb). Het zeldzame boekje met handgekleurde litho's is omstreeks 1850 te Amsterdam uitgegeven door Gerrit Theodoor Bom.

'Mijnheer Winter' van Braun & Schneider

Mijnheer Winter is de eerste prent in een Nederlandstalige serie van 147 kinderprenten uitgegeven door Braun en Schneider te München onder de titel Munchener Platen. De prenten werden door H. van der Moolen te Geldern op de Nederlanse markt verspreid. Deze prent verscheen eerder als Herr Winter met nummer 5 in de Duitse serie.

Wie zou niet gaarne een koning wezen?

Het jaargeschenk Wie zou niet gaarne een koning wezen? voor donateurs en relaties van de SGKJ in 2001 was gewijd aan het driekoningenfeest. Driekoningen of dertienavond is een feest dat in Nederland nauwelijks meer wordt gevierd, maar in vroeger tijden des te uitbundiger.  Het was één van de omgekeerdewereldfeesten zoals onnozele kinderen en carnaval.