In de kinderboekencollectie van de Koninklijke Bibliotheek bevinden zich naast ‘gewone’ kinderboeken ook bijzondere boekvormen. Sommige vormen bevinden zich in het schemergebied tussen boek en speelgoed. Dit blog gaat over twee bijzondere boeken uit de kinderboekencollectie die bij het openen een poppenhuis blijken te zijn.
Poppenvilla
In 2011 schonk Uitgeverij Kluitman circa zevenduizend oudere kinderboeken uit haar fonds aan de Koninklijke Bibliotheek. De boeken worden op dit moment één voor één beschreven en aan de KB-catalogus toegevoegd. Onlangs gaf de directeur van Kluitman de KB nog eens vijfentwintig boeken ten geschenke. Eén daarvan was de Poppenvilla, een kartonnen prentenboek uit 1895 dat als een driehoekig poppenhuis neergezet kan worden. Het is één van de oudste poppenhuizen in de KB-collectie.
Het boek telt drie in kleur geïllustreerde platten en een driehoekig dak. Op de pagina’s zijn afwisselend gekleurde en zwarte litho’s op een geelbruine achtergrond gedrukt. Deze pagina’s tonen verschillende interieurs van een typisch huis van de middenklasse met een rijk gedecoreerde eetkamer, een zitkamer met piano en een bediendenruimte met wasgoed.
De illustraties zitten vol leuke details: er zijn aparte ingangen voor bewoners en personeel en de bediende die op het voorplat door het raam kijkt, is op de eerste pagina op de rug te zien. Van dit boek verscheen tevens een Engelse uitgave, Dolly Mansion, bij Jarrold & Sons in Londen, maar ook die versie werd gedrukt in Nederland.
Het huis van Jip en Janneke
Het meest recente boek annex poppenhuis in de KB-collectie is Het huis van Jip en Janneke, dat in mei 2013 werd uitgegeven door Querido. Het boek vouwt open tot één grote kleurrijke pop-up, die de naast elkaar gelegen huizen van Jip en Janneke voorstelt. Aan de ene kant zie je het vooraanzicht van de huizen met de voortuinen en een stuk trottoir, aan de andere kant de interieurs met keuken, woon- en slaapkamer, badkamer en zolder.
Bij het boek hoort een envelop met een aantal kaarten van stevig papier waarop losse uitdrukbare figuren zijn afgebeeld: van badeendje tot step en van wasgoed tot kip, en natuurlijk Jip en Janneke zelf. Het boek en de losse onderdelen zijn heel gedetailleerd: de kousen kunnen omgevouwen worden zodat ze over de waslijn kunnen hangen en door de gleuf in het badwater kunnen de kinderen daadwerkelijk in het bad gezet worden. Er is zelfs gedacht aan het gat in de heg, waardoor de kleuters elkaar volgens de verhaaltjes voor het eerst zien.
Beschrijvingen
- Poppenvilla. Alkmaar, P. Kluitman, 1895. Aanvraagnummer: KW Kluitman 2295
- Het huis van Jip en Janneke. Met tekeningen van Fiep Westendorp ; naar de verhalen van Annie M.G. Schmidt. Amsterdam, Querido, 2013. Aanvraagnummer: KW GW P100067
Deze blog is eerder gepubliceerd op de KB-website.