De verzameling beweegbare boeken van de kinderboekencollectie van de Koninklijke Bibliotheek is met twee prachtige exemplaren gegroeid. Liefhebbers van beweegbare boeken zullen zich verheugen op de driedimensionale ‘The Sound of Music’ door de papieringenieur Bruce Foster en het prachtige ‘The pop-up book of ships’ door Eric Kentley.
Toen ik de twee boeken in handen kreeg, moest ik opeens aan mijn eigen eerste pop-up boek uit de jaren zestig denken, Sneeuwwitje. Ik was er bijzonder blij mee. Urenlang trok ik aan strookjes papier om een raam te openen of figuren in beweging te brengen. Zou de Koninklijke Bibliotheek driedimensionale sprookjesboeken van Grimm hebben? Ik ging op zoek en tot mijn verbazing vond ik ‘Sneeuwwitje en de zeven dwergen’ precies zoals mijn exemplaar was. Het boek werd uitgegeven door Artia in Praag in 1971. De illustrator en papieringenieur was de Tsjech Vojtěch Kubašta. Nu begreep ik waarom in de jaren zestig ook een Hongaarse editie van het boek kon verschijnen.
Vojtěch Kubašta werd geboren in 1914 en overleed precies twintig jaar geleden, in 1992. Hij was de beroemdste pop-up boekkunstenaar van de tweede helft van de 20ste eeuw. Vanaf 1953 begon Kubašta onder andere voor de Tsjechoslowaakse staatsuitgeverij Artia te werken. Als schrijver, illustrator en papieringenieur publiceerde hij meer dan driehonderd titels die aanvankelijk achter het ‘IJzeren gordijn’, maar later overal in de wereld verschenen. Ze werden vertaald in bijna 40 talen. Hij beschreef zelf zijn creaties als “kleine poppentheaters”. Voor ons, kinderen van de jaren zestig, waren zijn beweegbare boeken ware theatervoorstellingen vol met mysterie en avontuur. In 2014 is het honderd jaar geleden dat Kubašta geboren werd; hopelijk zal hij groots herdacht worden.
De Koninklijke Bibliotheek heeft 37 beweegbare boeken van Vojtěch Kubašta, waaronder het unieke exemplaar van Santa Maria : Christoph Columbus Genuensis uit 1960. De meeste boeken werden uitgegeven door Artia in Praag, de andere bij Lefebre in Brussel en bij zes Nederlandse uitgevers. Eén publicatie beschrijft de driedimensionale boeken van Kubašta. Alle boeken zijn in de Koninklijke Bibliotheek ter inzage beschikbaar voor geïnteresseerden.
- The sound of music / by Rodgers & Hammerstein and Lindsay & Crouse ; adapted by Bert Fink ; illustrated by Dan Andreasen ; paper engineering by Bruce Foster. - New York : Simon and Schuster, cop. 2009. Aanvraagnummer: KW XKW 2386
- The pop-up book of ships / Eric Kentley, David Hawcock. - New York : Universe Publications, 2009. Aanvraagnummer: KW XKZ 2149
- Zie ook Wikipedia: Vojtěch Kubašta (1914-1992)(link is external)
Dit blog is eerder gepubliceerd op de KB-website.